In the Making III / Something Inside, You were whispering, I didn’t notice – Dion Zeqiri

Kjo vepër i fton vizitorët të përjetojnë një udhëtim në botët e padukshme dhe të panjohura që jetojnë brenda dhe rreth nesh – mikrobotët e baktereve. Megjithëse janë thelbësorë për jetën, këta mikroorganizma shpesh ekzistojnë në hijet e vetëdijes sonë, të errësuar nga frika shoqërore dhe kufizimet e shqisave tona. Si mund të lidhemi me atë që nuk mund të shohim, prekim apo dëgjojmë? Si lidhemi me një botë të cilës i frikësohemi instinktivisht?

Në këtë vepër multimediale, Dion Zeqiri përballet me këto pyetje, duke thyer barrierat mes nesh dhe botëve mikroskopike që na mbajnë. Nëpërmjet skulpturave, instalacioneve dhe veprave vizuale, Zeqiri i bën të dukshme bakteret që popullojnë trupin dhe ushqimin tonë, duke na ftuar të angazhohemi me këta organizma në një nivel emocional dhe filozofik. Ai e transformon abstrakten dhe të padukshmen në diçka të prekshme, duke ofruar një shans për të eksploruar ndërvarësinë midis trupit të njeriut dhe forcave të padukshme që e formojnë atë. Në qendër është eksperimenti i vetë Zeqirit, një udhëtim 19-ditor kulinar dhe biologjik. Çdo ditë, në të njëjtën kohë, artisti përgatiste dhe konsumonte të njëjtën recetë. Nëpërmjet bashkëpunimit me Institutin e Mikrobiologjisë, Zeqiri analizoi përbërjen bakteriale të produkteve ushqimore që konsumonte, si dhe ndryshimet brenda trupit të tij. Këto kultura bakteriale u kultivuan më pas në agar ushqyes dhe prej tyre, artisti krijoi skulptura që tregojnë transformimin e qenieve të gjalla dhe jo të gjalla.

Si e përkufizojmë jetën dhe vdekjen? Zeqiri sfidon nocionin se konsumimi i ushqimit – qofshin mish, fruta apo perime – shënon fundin e jetës për një organizëm për të mbështetur një tjetër. Në vend të kësaj, ai sugjeron që jeta vazhdon, edhe pas vdekjes, brenda trupit përmes pranisë së mikroorganizmave të panumërt. Këto forma të padukshme të jetës vazhdojnë, ndërveprojnë dhe lulëzojnë shumë kohë pasi organizmi individual nuk është më “i gjallë” në kuptimin tradicional.

Zeqiri luan me shkallën e perceptimit, duke zgjeruar dhe shtrembëruar përmasat për të krijuar hapësira zhytëse që prishin kufijtë midis të madhes dhe së vogëlës, të dukshmes dhe të padukshmes – duke e detyruar vizitorin të përballet me praninë e baktereve, jo si pushtues të huaj apo të frikshëm, por si pjesëmarrës në ciklin e jetës. Përmes materialeve transparente dhe shtresave të skulpturave që të kujtojnë pamje mikroskopike, artisti kap natyrën e këtyre ekosistemeve mikrobike.

Something Inside, You were whispering, I didn’t notice. na sfidon të përqafojmë mikroorganizmat që jetojnë brenda dhe pranë nesh. Duke i vizualizuar këto entitete të fshehura, Zeqiri na kërkon të rishqyrtojmë marrëdhënien tonë me të padukshmen, dhe duke e bërë këtë, ai riformëson kuptimin tonë për lidhjen midis gjitha qenieve të gjalla, sado e vogël qoftë. Në duart e Zeqirit, e padukshmja bëhet e dukshme, duke na detyruar të lidhemi me format e jetës që e mbështesin dhe përcaktojnë ekzistencën tonë. Kjo vepër është një meditim mbi jetën, vdekjen dhe forcat e padukshme që lidhin të dyja.

Dion Zeqiri u lind në Prishtinë, Republika e Kosovës në vitin 1996. Nga viti 2015 deri në vitin 2018 ka studiuar Dizajn të Enterierit në Universitetin e Arteve, Prishtinë. Ai punoi si dizajner grafik që në moshën 18-vjeçare si përpilues i projekteve kreative. Zeqiri filloi të pikturojë në shkollën fillore në stile të ndryshme. Pas fakultetit, ai zhvilloi interesimin e tij për mediume të ndryshme, si: instalacione, skulpturë, video incizim dhe objekte të gjetura (të gatshme) si formë komunikimi. Praktikat e tij bazohen në efektet emergjente në lidhje me trupin e njeriut dhe metafizikën. Duke zhvilluar këtë praktikë ai nxjerr në pah aspekte subjektive me objektet që ka gjetur. Praktikat artistike të Zeqirit janë të rrënjosura në eksplorimin e kryqëzimit të të prekshmes dhe të paprekshmes, me fokus në ndikimin e menjëhershëm të botës së padukshme në trupin e njeriut dhe në aspektet metafizike. Në këtë proces, ai inkorporon elemente subjektive duke përfshirë objektet e gjetura. Marrëdhënia midis objekteve dhe kujtesës luan një rol të rëndësishëm në punën e tij, duke udhëhequr zhvillimin e artit të tij nëpër media të ndryshme.

Ekspozita “In the Making III” është pjesë e projektit “Art Space Unlimited” i cili bashkë-përkrahet nga Bashkimi Evropian. Ky aktivitet mbështetet Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Goethe Institute, SMART Balkans.