Lagjja, Ishujt e Qenieve dhe Krijesave – Të Ndërlidhura përmes Mendimit Arkipelagjik

Në kuadër të prezantimit të tij, Anton Lederer, bashkëthemelues i < rotor >, do të flasë për projektet dhe eksperiencat e 2-3 viteve të fundit, disa prej të cilave ndodhin jashtë në lagje, disa të tjera janë realizuar në ambientet e qendrës së artit. Me këtë rast do të prezantohen veprat e artistëve: Daniela Brasil, Jakup Ferri, Robert Gabris, Gideon Horváth, Nikolay Oleynikov, Eliana Otta, Naomi Rincón Gallardo, Margo Sarkisova. Që nga fundi i viteve 1990, ka qenë aktiv në një lagje të caktuar në qytetin e Grazit, Austri, e ashtuquajtur Annenviertel, duke sjellë së bashku praktika artistike dhe kulturore, vendore dhe ndërkombëtare, dhe një bollëk të projekteve specifike për lokacionin dhe kontekstin, të bazuara në çështjet e vendit, shtetësisë, bashkëjetesës, shpesh duke përfshirë drejtpërdrejt fqinjët dhe banorët urbanë lokalë. Qendra e artit ka bërë kërkim të vazhdueshëm, aksion/hulumtim, përmes propozimeve artistike dhe kulturore të kuptuara si një përvojë afatgjate, përfshirëse dhe holistike, duke përdorur gjithmonë metodologjinë e dëgjimit dhe përfshirjes së thellë të aktorëve të tjerë shoqërorë dhe organizatave lokale. Në dy vitet e fundit, nocioni i të menduarit arkipelagjik nga filozofi dhe shkrimtari Édouard Glissant erdhi në mendje, si një burim kryesor frymëzimi dhe udhëzimi i praktikës së < rotor >. Në përmbledhjen e tij të eseve Introduction à une Poétique du Divers ai shkroi: “Një formë tjetër mendimi po zhvillohet, më intuitive, më e brishtë, e kërcënuar, por në sinkron me kaosin-botën dhe të paparashikueshmen. Megjithëse i mbështetur ndoshta nga pushtimet e shkencave njerëzore dhe shoqërore, ai rrjedh nga një vizion poetik dhe imagjinativ i botës.” Në vitin 2022 < rotor > i kushtoi një seri ekspozitash me katër kapituj për shoqëruesit tanë “të ndryshëm nga njeriu”. Shfaqen qenie dhe krijesa të tashme dhe kalimtare, në dukje reale dhe gjoja imagjinare. Prandaj, njerëzit nuk zënë një pozicion të veçantë në kuptimin e posthumanizmit, ata përfaqësojnë një nga shumë speciet. Ndër të tjera, veprat e artistit të përfshirë reflektojnë mbi ekzistencën e qenieve në planetin Tokë që është dëmtuar nga njerëzimi. Ata trajtojnë kërcënimet ndaj specieve dhe diversitetit, marrin rolin e qenieve të pambrojtura, kërkojnë aleanca dhe skicojnë rrugëdalje. Të tjerat kanë të bëjnë me bashkëpunimin dhe simbiozat e organizmave, format e bashkëjetesës midis njerëzve, kafshëve dhe bimëve si dhe me marrëdhëniet me gjeneratat e mëparshme ose të ardhshme të “Qenieve dhe Krijesave”.

Shënim: Ky prezantim është pjesë e programit Edukimi+ në kuadër të ekspozitës In the making.

Ky aktivitet përkrahet nga programi i Fondacionit Kosovar për Shoqëri Civile (KCSF) ‘EJA Kosovë’, bashkëfinancuar nga Agjencia Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC), Suedia dhe Qeveria e Dukatit të Madh të Luksemburgut. Po ashtu nga Zyra e Presidentes së Kosovës, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit dhe Komuna e Prishtinës